İngilizce Active Passive (Edilgen Çatı) Konu Anlatımı

İngilizce Active ve Passive Voice: Temel Farklar

İngilizce öğrenirken karşılaşılan en temel dilbilgisi konularından biri cümlelerin ‘voice’ yani ‘çatı’ yapısıdır. İngilizce’de iki temel çatı bulunur: Active Voice (Etken Çatı) ve Passive Voice (Edilgen Çatı). Bu iki yapı, cümlenin anlamını doğrudan değiştirmese de vurguyu ve odak noktasını farklılaştırır. Peki, bu yapılar tam olarak nedir ve nasıl kullanılır?

Active Voice (Etken Çatı) Nedir?

Active Voice, İngilizce’de en sık kullanılan ve en doğal bulunan cümle yapısıdır. Bu yapıda, cümlenin öznesi (subject) eylemi (verb) doğrudan gerçekleştirir ve eylemden etkilenen bir nesne (object) bulunur.

Temel Formül: Özne (Subject) + Fiil (Verb) + Nesne (Object)

Örnekler:

• The chef prepares the meal. (Şef yemeği hazırlar.) – Özne ‘the chef’, fiil ‘prepares’, nesne ‘the meal’.
• Cats chase mice. (Kediler fareleri kovalar.) – Özne ‘Cats’, fiil ‘chase’, nesne ‘mice’.
• She wrote a beautiful poem. (O güzel bir şiir yazdı.) – Özne ‘She’, fiil ‘wrote’, nesne ‘a beautiful poem’.

Gördüğünüz gibi, etken çatılı cümlelerde eylemi kimin yaptığı bellidir ve vurgu öznededir.

Passive Voice (Edilgen Çatı) Nedir?

Passive Voice (Edilgen Çatı) ise eylemin kim tarafından yapıldığından ziyade, eylemin kendisine veya eylemden etkilenen nesneye odaklanılan cümle yapısıdır. Aktif cümlenin nesnesi, pasif cümlenin öznesi haline gelir.

Temel Formül: Nesne (Object) + Yardımcı Fiil (‘to be’) + Fiilin 3. Hali (Past Participle – V3) + [by + Özne (Agent)]

Aktif cümledeki özne, pasif cümlede ya hiç belirtilmez ya da cümlenin sonuna ‘by’ edatı ile eklenir. ‘By’ ile eklenen bu kısma ‘agent’ denir.

Passive Voice Ne Zaman Kullanılır?

• Eylemi yapan kişi (agent) bilinmiyorsa veya önemli değilse:
  My car was stolen last night. (Arabam dün gece çalındı.) – Kimin çaldığı bilinmiyor veya o an için önemli değil.
• Eylemin kendisi veya sonucu, eylemi yapandan daha önemliyse:
  The report has been completed. (Rapor tamamlandı.) – Raporun tamamlanmış olması, kimin tamamladığından daha önemli.
• Daha resmi, bilimsel veya nesnel bir dil kullanılmak istendiğinde:
  The experiments were conducted in a controlled environment. (Deneyler kontrollü bir ortamda gerçekleştirildi.) – Bilimsel makalelerde sıkça kullanılır.
• Eylemi yapanı belirtmek istemediğimiz durumlarda:
  Mistakes were made. (Hatalar yapıldı.) – Sorumluluğu doğrudan birine yüklemekten kaçınmak için kullanılabilir.

Passive Voice Nasıl Oluşturulur? Adım Adım Anlatım

Aktif bir cümleyi pasif yapıya çevirmek için şu adımları izleyebilirsiniz:

1. Aktif cümlenin nesnesini (object) bulun ve pasif cümlenin öznesi (subject) yapın.
2. Aktif cümlenin zamanına (tense) uygun olarak ‘to be’ yardımcı fiilini çekimleyin. (‘to be’ fiilinin farklı zamanlardaki çekimleri pasif yapının temelini oluşturur. Bu konuda detaylı bilgi için İngilizce ‘to be’ fiili kullanımı hakkındaki yazımıza bakabilirsiniz.)
3. Ana fiilin 3. halini (Past Participle – V3) kullanın. Düzensiz fiillerin 3. hallerini ezberlemek bu noktada önemlidir.
4. Eğer eylemi yapan kişiyi (agent) belirtmek istiyorsanız, aktif cümlenin öznesini pasif cümlenin sonuna ‘by’ edatı ile ekleyin.

Örnek Dönüşüm:

• Active: The students completed the project. (Öğrenciler projeyi tamamladı.)
• Passive: The project was completed by the students. (Proje öğrenciler tarafından tamamlandı.)

Zamanlara (Tenses) Göre Passive Voice Yapıları ve Örnekler

Passive Voice, İngilizce’deki farklı zamanlara göre değişiklik gösterir. İşte en yaygın kullanılan zamanlardaki pasif yapı formülleri ve örnekler:

1. Simple Present Tense (Geniş Zaman)

Formül: am/is/are + V3

• Active: They clean the office every day.
• Passive: The office is cleaned every day. (Ofis her gün temizlenir.)

2. Simple Past Tense (Geçmiş Zaman)

Formül: was/were + V3

• Active: Columbus discovered America in 1492.
• Passive: America was discovered by Columbus in 1492. (Amerika 1492’de Kolomb tarafından keşfedildi.)

3. Present Continuous Tense (Şimdiki Zaman)

Formül: am/is/are + being + V3

• Active: Someone is repairing the roof right now.
• Passive: The roof is being repaired right now. (Çatı şu anda tamir ediliyor.)

4. Past Continuous Tense (Geçmişte Devam Eden Zaman)

Formül: was/were + being + V3

• Active: They were discussing the issue when I entered the room.
• Passive: The issue was being discussed when I entered the room. (Ben odaya girdiğimde konu tartışılıyordu.)

5. Present Perfect Tense

Formül: have/has + been + V3

• Active: The company has hired new employees.
• Passive: New employees have been hired by the company. (Yeni çalışanlar şirket tarafından işe alındı.)

6. Past Perfect Tense

Formül: had + been + V3

• Active: She had finished the presentation before the meeting started.
• Passive: The presentation had been finished before the meeting started. (Sunum toplantı başlamadan önce bitirilmişti.)

7. Simple Future Tense (Gelecek Zaman – ‘will’)

Formül: will + be + V3

• Active: They will send the invitations next week.
• Passive: The invitations will be sent next week. (Davetiyeler haftaya gönderilecek.)

8. Future Tense (Gelecek Zaman – ‘be going to’)

Formül: am/is/are + going to + be + V3

• Active: He is going to build a new house.
• Passive: A new house is going to be built by him. (Yeni bir ev onun tarafından inşa edilecek.)

9. Modal Fiiller ile Passive Voice

Formül: modal + be + V3 (can, could, may, might, should, must, vb.)

• Active: You must follow the rules.
• Passive: The rules must be followed. (Kurallara uyulmalıdır.)
• Active: We can solve this problem easily.
• Passive: This problem can be solved easily. (Bu problem kolayca çözülebilir.)

Modal fiillerin kullanımı hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç duyarsanız, İngilizce modal fiiller üzerine hazırladığımız rehbere göz atabilirsiniz.

Passive Voice’da ‘By’ Kullanımı: Agent Ne Zaman Belirtilir?

Pasif cümlelerde eylemi yapan kişiyi (agent) belirtmek her zaman gerekli değildir. Ancak bazı durumlarda ‘by’ kullanarak agent’ı eklemek anlamı güçlendirir veya gerekli bilgiyi sağlar:

• Agent önemliyse veya bilinmesi gerekiyorsa: Hamlet was written by Shakespeare. (Hamlet Shakespeare tarafından yazıldı.)
• Agent beklenmedik biriyse veya vurgulanmak isteniyorsa: The winning goal was scored by the goalkeeper! (Galibiyet golü kaleci tarafından atıldı!)

Genellikle agent belirtilmeyen durumlar:

• Agent bilinmiyorsa: My bike was stolen.
• Agent bariz veya genelse (people, someone, they gibi): English is spoken here. (‘by people’ demeye gerek yoktur.)
• Agent önemli değilse: The road is being repaired.

Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Yaygın Hatalar

• Geçişsiz Fiiller (Intransitive Verbs): Nesne almayan fiiller (örneğin; arrive, die, sleep, go, happen) pasif yapıda kullanılamazlar. Çünkü pasif yapının öznesi olabilecek bir nesneleri yoktur. *Yanlış: He was arrived.*
• Fiillerin 3. Hali (V3): Pasif yapının temel taşı fiillerin 3. halidir. Özellikle düzensiz fiillerin (irregular verbs) 3. hallerini doğru bilmek ve kullanmak çok önemlidir.
• Gereksiz Kullanım: Aktif yapının daha doğal ve doğrudan olduğu durumlarda pasif yapıyı gereksiz yere kullanmak, cümleyi karmaşıklaştırabilir ve uzatabilir. Cümlenin amacına uygun çatıyı seçmek önemlidir.

Sonuç

Active Voice ve Passive Voice, İngilizce’de anlamı ve vurguyu kontrol etmek için kullanılan güçlü araçlardır. Active Voice genellikle daha doğrudan ve yaygınken, Passive Voice eyleme, sonuca veya nesneye odaklanmak istediğimizde, eylemi yapan belli olmadığında veya resmi bir dil kullanmak gerektiğinde vazgeçilmezdir. Farklı zamanlardaki pasif yapıları öğrenmek ve ne zaman kullanılacağını anlamak, İngilizce dilbilgisi becerilerinizi önemli ölçüde geliştirecektir. Bol bol örnek inceleyerek ve pratik yaparak bu konuyu kolayca pekiştirebilirsiniz.