İngilizce Gerund ve Infinitive Kullanımı: Kapsamlı Konu Anlatımı

İngilizce öğrenirken karşılaşılan en kafa karıştırıcı konulardan biri şüphesiz Gerund ve Infinitive kullanımıdır. Türkçe’deki fiilimsilere (isim-fiil, sıfat-fiil, zarf-fiil) benzer yapılar olsalar da, İngilizce’deki kullanım kuralları farklılık gösterir. Hangi fiilden sonra “-ing” takılı halin (Gerund), hangisinden sonra “to” ile kullanılan mastar halin (Infinitive) geleceğini bilmek, doğru ve akıcı cümleler kurmak için kritik öneme sahiptir. Bu detaylı rehberde, Gerund ve Infinitive yapılarını, kullanım yerlerini ve aralarındaki farkları bol örnekle açıklayacağız.

Gerund Nedir? (-ing hali)

Gerund, bir fiilin sonuna “-ing” eki getirilerek oluşturulan ve cümlede isim görevinde kullanılan fiil formudur. Tıpkı bir isim gibi, cümlede özne, nesne veya edat nesnesi olabilir.

1. Özne Olarak Gerund Kullanımı

Fiilin kendisi cümlenin başında eylemi yapan veya hakkında konuşulan şey olarak yer alır.

• Reading is my favorite hobby. (Okumak benim favori hobimdir.)
• Swimming keeps you fit. (Yüzmek sizi formda tutar.)
• Learning English takes time. (İngilizce öğrenmek zaman alır.)

2. Nesne Olarak Gerund Kullanımı (Belirli Fiillerden Sonra)

Bazı fiiller, kendilerinden sonra gelen ikinci bir fiili nesne olarak alırken Gerund formunu tercih ederler. Bu fiilleri ezberlemek önemlidir.

Sık Kullanılanlar: admit, avoid, consider, deny, dislike, enjoy, finish, imagine, keep (on), mind, miss, practice, quit, recommend, suggest, understand…

• I enjoy listening to music. (Müzik dinlemekten hoşlanırım.)
• She avoided answering my question. (Soruma cevap vermekten kaçındı.)
• Would you mind closing the window? (Pencereyi kapatmanızın bir sakıncası var mı?)
• He finished writing the report. (Raporu yazmayı bitirdi.)

3. Edat (Preposition) Nesnesi Olarak Gerund Kullanımı

İngilizce’de edatlardan (in, on, at, about, for, after, before, without, etc.) sonra bir fiil gelirse, bu fiil her zaman Gerund formunda olmalıdır.

• She is interested in learning new languages. (Yeni diller öğrenmekle ilgileniyor.)
• Thank you for helping me. (Bana yardım ettiğin için teşekkür ederim.)
• He left without saying goodbye. (Hoşça kal demeden ayrıldı.)
• What about going to the cinema tonight? (Bu akşam sinemaya gitmeye ne dersin?)

4. Belirli İfadelerden Sonra Gerund Kullanımı

Bazı kalıplaşmış ifadelerden sonra da Gerund kullanılır:

Örnek İfadeler: It’s no use…, It’s no good…, can’t help…, can’t stand…, look forward to…, be used to…, get used to…, have difficulty (in)…

• It’s no use crying over spilt milk. (Dökülen sütün arkasından ağlamanın faydası yok.)
• I can’t help laughing when I see him. (Onu gördüğümde gülmeden duramıyorum.)
• We look forward to seeing you again. (Sizi tekrar görmeyi dört gözle bekliyoruz.)
• I am used to waking up early. (Erken kalkmaya alışkınım.)

Infinitive Nedir? (to + fiil)

Infinitive, fiilin “to” edatı ile birlikte kullanılan yalın halidir (to go, to see, to learn). Cümlede farklı amaçlarla kullanılabilir.

1. Belirli Fiillerden Sonra Infinitive Kullanımı

Bazı fiiller, kendilerinden sonra gelen ikinci fiili nesne olarak alırken Infinitive formunu tercih ederler. Bu fiiller genellikle bir niyet, karar, istek veya plan belirtir.

Sık Kullanılanlar: agree, ask, decide, expect, hope, learn, manage, need, offer, plan, promise, refuse, seem, want, would like, tell (someone), advise (someone), allow (someone), permit (someone)…

• I want to learn Spanish. (İspanyolca öğrenmek istiyorum.)
• They decided to move to another city. (Başka bir şehre taşınmaya karar verdiler.)
• He promised to help me with my homework. (Ödevime yardım edeceğine söz verdi.)
• She asked me to wait. (Benden beklememi istedi.)

2. Sıfatlardan Sonra Infinitive Kullanımı

Bir eylemi niteleyen sıfatlardan sonra genellikle Infinitive kullanılır.

Örnek Sıfatlar: happy, glad, sad, easy, difficult, important, necessary, nice, possible, impossible, surprised…

• It’s important to be punctual. (Dakik olmak önemlidir.)
• I’m happy to help you. (Size yardım etmekten mutluluk duyarım.)
• This subject is difficult to understand. (Bu konuyu anlamak zor.)
• Is it possible to finish this today? (Bunu bugün bitirmek mümkün mü?)

3. Amaç Bildirmek İçin Infinitive Kullanımı

Bir eylemin neden yapıldığını, yani amacı belirtmek için “to + fiil” yapısı kullanılır. “Niçin?” sorusuna cevap verir.

• He is studying hard to pass the exam. (Sınavı geçmek için çok çalışıyor.)
• I went to the shop to buy some milk. (Biraz süt almak için dükkana gittim.)
• She called me to invite me to her party. (Beni partisine davet etmek için aradı.)

4. Soru Kelimelerinden Sonra Infinitive Kullanımı

Ne, nerede, nasıl, kim gibi soru kelimelerinden (what, where, how, who, when, whether) sonra bir eylemin nasıl yapılacağını belirtmek için Infinitive kullanılır. (Not: ‘why’ kelimesinden sonra genellikle yalın fiil kullanılır.)

• I don’t know what to do. (Ne yapacağımı bilmiyorum.)
• Can you tell me how to get to the station? (İstasyona nasıl gideceğimi söyler misin?)
• He asked me where to park the car. (Arabayı nereye park edeceğini sordu.)

Bare Infinitive (Yalın Mastar – ‘to’ olmadan)

Bazı durumlarda Infinitive, “to” olmadan, fiilin yalın haliyle kullanılır. Buna “Bare Infinitive” denir.

1. Modal Fiillerden Sonra

Can, could, may, might, must, shall, should, will, would gibi modal fiillerden sonra gelen fiil her zaman yalın halde (Bare Infinitive) olur.

• You should study harder. (Daha sıkı çalışmalısın.)
• I can speak English. (İngilizce konuşabilirim.)
• They must leave now. (Şimdi ayrılmalılar.)

2. ‘Let’, ‘Make’, ‘Help’ Fiillerinden Sonra

`Let` (izin vermek) ve `make` (yaptırmak, zorlamak) fiillerinden sonra bir nesne ve ardından yalın fiil gelir. `Help` fiilinden sonra ise hem yalın fiil hem de ‘to’ ile Infinitive kullanılabilir.

• My parents let me stay out late. (Ailem geç saate kadar dışarıda kalmama izin veriyor.)
• The teacher made us do extra homework. (Öğretmen bize fazladan ödev yaptırdı.)
• Can you help me (to) carry this bag? (Bu çantayı taşımama yardım eder misin?)

3. Algı Fiillerinden Sonra (See, Hear, Feel, Watch, Notice + Nesne)

Bu fiillerden sonra bir nesne ve ardından gelen fiil, eylemin tamamı algılandıysa yalın halde (Bare Infinitive), eylemin bir kısmı veya devam etmekte olan hali algılandıysa Gerund (-ing) formunda kullanılır.

• I saw him cross the street. (Onun caddeyi geçtiğini gördüm – Eylemin tamamı)
• I saw him crossing the street. (Onun caddeyi geçmekte olduğunu gördüm – Eylemin bir kısmı/devam eden hali)
• Did you hear the baby cry? (Bebeğin ağladığını duydun mu?)

Gerund & Infinitive: Anlam Farkı Yaratan Fiiller

Bazı fiiller hem Gerund hem de Infinitive alabilir. Bazen anlam değişmezken, bazen ciddi anlam farkları oluşur.

Anlam Değişmeyen veya Çok Az Değişen Fiiller:

Start, begin, continue, like, love, hate, prefer gibi fiillerden sonra genellikle her iki form da kullanılabilir ve anlam pek değişmez.

• It started raining. / It started to rain. (Yağmur yağmaya başladı.)
• I like swimming. / I like to swim. (Yüzmeyi severim.)

Anlamı Değiştiren Fiiller:

Bu fiillere dikkat etmek gerekir:

• Stop:
  • Stop + Gerund: Bir eylemi yapmayı bırakmak, sona erdirmek.
    (He stopped smoking last year. – Geçen yıl sigara içmeyi bıraktı.)
  • Stop + Infinitive: Başka bir eylemi yapmak için durmak.
    (He stopped to smoke a cigarette. – Bir sigara içmek için durdu.)
• Remember:
  • Remember + Gerund: Geçmişte yapılan bir şeyi hatırlamak.
    (I remember meeting him before. – Onunla daha önce tanıştığımı hatırlıyorum.)
  • Remember + Infinitive: Yapılması gereken bir şeyi hatırlamak (unutmamak).
    (Remember to lock the door. – Kapıyı kilitlemeyi hatırla/unutma.)
• Forget:
  • Forget + Gerund: Geçmişte yapılan bir şeyi unutmak.
    (I’ll never forget visiting Paris. – Paris’i ziyaret ettiğimi asla unutmayacağım.)
  • Forget + Infinitive: Yapılması gereken bir şeyi unutmak.
    (Don’t forget to call your mother. – Annemi aramayı unutma.)
• Try:
  • Try + Gerund: Bir şeyin işe yarayıp yaramadığını görmek için denemek (deneme yapmak).
    (Try adding more salt. Maybe it will taste better. – Daha fazla tuz eklemeyi dene. Belki tadı daha iyi olur.)
  • Try + Infinitive: Zor bir şeyi yapmaya çalışmak, çabalamak.
    (I tried to open the window, but it was stuck. – Pencereyi açmaya çalıştım ama sıkışmıştı.)
• Regret:
  • Regret + Gerund: Geçmişte yapılan bir şeyden pişmanlık duymak.
    (I regret telling him my secret. – Ona sırrımı söylediğime pişmanım.)
  • Regret + Infinitive: Genellikle kötü bir haberi verirken, üzgün olduğunu belirtmek için kullanılır (regret to say, regret to inform).
    (We regret to inform you that your application was rejected. – Başvurunuzun reddedildiğini bildirmekten üzüntü duyarız.)
• Need:
  • Need + Gerund: Bir şeyin yapılması gerektiğini, edilgen (pasif) bir anlamda belirtir.
    (The car needs washing. = The car needs to be washed. – Arabanın yıkanması gerekiyor.)
  • Need + Infinitive: Bir kişinin bir şeyi yapması gerektiğini belirtir.
    (I need to wash the car. – Arabayı yıkamam gerekiyor.)
• Go on:
  • Go on + Gerund: Aynı eyleme devam etmek.
    (He went on talking for hours. – Saatlerce konuşmaya devam etti.)
  • Go on + Infinitive: Bir eylemi bitirip başka bir eyleme geçmek.
    (After finishing the report, she went on to prepare the presentation. – Raporu bitirdikten sonra sunumu hazırlamaya geçti.)

Özet ve İpuçları

Gerund ve Infinitive kullanımı, İngilizce’nin temel taşlarındandır. İlk başta karmaşık görünse de, kuralları anlamak ve bol bol pratik yapmak konuyu kavramanıza yardımcı olacaktır.

• Fiil listelerini ezberlemeye çalışın: Hangi fiillerin Gerund, hangilerinin Infinitive aldığını bilmek işinizi kolaylaştırır.
• Edatlara dikkat edin: Edatlardan sonra her zaman Gerund gelir.
• Amaç bildirme: Amaç belirtmek için Infinitive (‘to’ + fiil) kullanılır.
• Anlam farklarına odaklanın: Stop, remember, try gibi fiillerin farklı anlamlarını öğrenin.
• Bol bol okuyun ve dinleyin: Gerçek hayattaki kullanımları görmek ve duymak öğrenmeyi pekiştirir.

Unutmayın, İngilizce dilbilgisi konuları pratikle gelişir. Bu yapıları cümle içinde kullanmaya çalışarak ve İngilizce gramer öğrenme stratejileri uygulayarak kısa sürede ustalaşabilirsiniz. Başarılar!